Эҙләү һөҙөмтәләре

== Ике үлсәмле арауыҡ геометрияһы == ![[Төҙөк өсмөйөш|Өсмөйөш]]<br />([[Симплекс|2-симплекс]]) ...

Элементар геометрияны йыш ҡына '''Евклид геометрияһы''' тип атайҙар, сөнки ул, етерлек ҡәтғи булмаһа ла, тәү башлап һәм системат Шулай уҡ был аксиомалар системаһынан бирелгән яҡтары [[Өсмөйөш тигеҙһеҙлеге|өсмөйөш тигеҙһеҙлеген]] ҡәнәғәтләндергән өсмөйөштөң булыуы килеп сыҡмай {{нет АИ|1| ...

...(шулай уҡ '''эвклид арауығы''') — баштағы мәғәнәлә, үҙсәнлектәре [[Евклид геометрияһы]] [[аксиома]]лары менән һүрәтләнгән арауыҡ. Был осраҡта арауыҡтың [[Арауыҡ === Коши — Буняковский — Шварц тигеҙһеҙлеге һәм өсмөйөш тигеҙһеҙлеге === ...

...ура мөйөшлө өсмөйөш]]төң яҡтары араһында бәйләнеш уранлаштырыусы, [[Евклид геометрияһы]]ның төп теоремаларының береһе: [[катет]]тар оҙонлоҡтарының квадраттары сум ...ының квадраттары суммаһы өсөнсө яғының оҙонлоғоноң квадратына тигеҙ булған өсмөйөш тура мөйөшлө була. ...

...уларҙың суммаһы (һулда — параллелограмм ҡағиҙәһе буйынса табылған, уңда — өсмөйөш ҡағиҙәһе буйынса)]] ==== Өсмөйөш ҡағиҙәһе ==== ...

== Әйләнәләрҙең аналитик геометрияһы == [[Файл:Circumcircle Angles 1.svg|thumb|150px|right|[[Өсмөйөш]]төң түбәһе аша [[Ҡамаусы әйләнә|ҡамаусы әйләнәгә]] тейеүсе үткәрелгән]] ...

'''Тригономе́трия''' ({{lang-grc|τρίγωνον}} «[[өсмөйөш]]» һәм {{lang-grc2|μετρέω}} «үлсәйем» һүҙҙәренән, йәғни ''өсмөйөштәрҙе үлсә ...]тәр өсөн нигеҙ булдыра. Ул, әгәр ярашлы мөйөштәре тигеҙ булһа, ике сферик өсмөйөш [[Конгруэнтлыҡ (геометрия)|конгруэнт]] була тигән, [[Евклид]]та оҡшашы булм ...

...лмаһа ла, был эҙләнеүҙәр бушҡа үтмәй, сөнки һуңғы сиктә улар барыбер Ғаләм геометрияһы тураһындағы ғилми ҡараштарҙы өр-яңынан ҡарау ихтыяжын тыуҙыра. ...[өсмөйөш]]тәр бар (''Джон Валлис аксиомаһы'', 1693). Һәм бында ошондай ике өсмөйөш булыуы ла етә<ref name="LF" />. ...

Нигеҙендә ятҡан күпмөйөш призманың исемен билдәләй: өсмөйөш — [[өсмөйөшлө призма]], дүртмөйөш — дүртмөйөшлө; бишмөйөш — бишмөйөшлө ([[п ...шайтыу (геометрия)|ҡыйшайған]] түбәле фигуралы күпҡырҙар һәм [[Лобачевский геометрияһы|гиперболик яҫылыҡта]] мозаикалар эҙмә-эҙлелегенең бер өлөшө булып торалар ( ...

* [[өсмөйөш]]төң эске мөйөштәренең суммаһы 180°-ҡа тигеҙ, [[Риман геометрияһы|Риман геометрияһында]] оҡшаш рәүештә [[метрик тензор|метрик тензор]] <math> ...