Математик константа йәки математик даими һан — ҡиммәте үҙгәрмәй торған дәүмәл; шуның менән ул үҙгәреүсәнгә ҡапма-ҡаршы. Физик константанан айырмалы рәүештә, математик константа ниндәй ҙә булһа физик үлсәмдәргә бәйһеҙ рәүештә билдәләнә.
Ҡайһы бер һайланма константалар
Ҡулланылған ҡыҫҡартыуҙар: И — иррациональ һан, А — алгебраик һан, Т — трансцендент һан, ? — билдәһеҙ; мат — ғәҙәти математика, ТЧ — һандар теорияһы, ТХ — хаос теорияһы, комб — комбинаторика, АИТ — мәғлүмәттең алгоритмик теорияһы.
| Символ
|
Яҡынса ҡиммәте
|
Исеме
|
Өлкәһе
|
Ҡиммәте
|
Тәүге тапҡыр һүрәтләнгән
|
Билдәле тамғалары һаны
|
|
|
Ҡалып:Nobr
|
пи, архимед константаһы
|
мат
|
Т
|
?
|
Ҡалып:Nobr[1]
|
|
|
Ҡалып:Nobr
|
тау (2π)
|
мат
|
Т
|
|
|
| e
|
Ҡалып:Nobr
|
Непер константаһы, Эйлер һаны, натураль логарифм нигеҙе
|
мат
|
Т
|
|
Ҡалып:Nobr
|
|
|
Ҡалып:Nobr
|
Пифагор константаһы , 2-нән квадрат тамыр
|
мат
|
А, И
|
|
Ҡалып:Nobr
|
|
|
Ҡалып:Nobr
|
Феодор константаһы, 3-тән квадрат тамыр
|
мат
|
А, И
|
|
|
| γ
|
Ҡалып:Nobr
|
Эйлер — Маскерони константаһы
|
мат, ТЧ
|
?
|
|
Ҡалып:Nobr
|
| φ
|
Ҡалып:Nobr
|
алтын киҫелеш
|
мат
|
А, И
|
|
Ҡалып:Nobr
|
| β*
|
Ҡалып:Nobr
|
Эмбри — Трефтен константаһы
|
ТЧ
|
|
|
|
| δ
|
Ҡалып:Nobr
|
Фейгенбаум константаһы
|
ТХ
|
|
|
|
| α
|
Ҡалып:Nobr
|
Фейгенбаум константаһы
|
ТХ
|
|
|
|
| C2
|
Ҡалып:Nobr
|
Каэн константаһы
|
ТЧ
|
Т
|
|
|
| C2
|
Ҡалып:Nobr
|
ябай игеҙәктәр константаһы
|
ТЧ
|
|
|
Ҡалып:Nobr
|
| M1
|
Ҡалып:Nobr
|
Мейссель — Мертенс константаһы
|
ТЧ
|
|
1866; 1874
|
8010
|
| B2
|
Ҡалып:Nobr[2]
|
ябай игеҙәктәр өсөн Бруно константаһы
|
ТЧ
|
|
1919
|
10
|
| B4
|
Ҡалып:Nobr
|
ябай дүртәү өсөн Бруно константаһы
|
ТЧ
|
|
|
|
|
|
Ҡалып:Nobr
|
Лаплас сиге
|
мат
|
|
|
|
| G
|
Ҡалып:Nobr
|
Каталан константаһы
|
комб
|
|
|
Ҡалып:Nts
|
| Λ
|
-1,1 · 10−11 < Λ < 0.5[3]
|
Ҡалып:Translation
|
ТЧ
|
|
1950, 1976
|
0
|
| K
|
Ҡалып:Nobr
|
Ландау—Рамануджан константаһы
|
ТЧ
|
И (?)
|
|
Ҡалып:Nobr
|
| K
|
Ҡалып:Nobr
|
Висванат константаһы
|
ТЧ
|
|
|
8
|
| K0
|
Ҡалып:Nobr
|
Хинчин константаһы
|
ТЧ
|
|
1934
|
|
| J
|
Ҡалып:Nobr
|
Поль — Гаусс константаһы
|
ТЧ
|
|
|
10343
|
| B´L
|
Ҡалып:Nobr)
|
Ҡалып:Translation
|
ТЧ
|
Ц
|
1808
|
точное значение
|
| λ
|
Ҡалып:Nobr
|
Голомб — Дикман константаһы
|
ТЧ
|
|
|
|
| μ
|
Ҡалып:Nobr
|
Рамануджан — Солднер константаһы
|
ТЧ
|
|
|
Ҡалып:Nobr
|
| E'B
|
Ҡалып:Nobr
|
Эрдёш — Борвейн константаһы
|
ТЧ
|
И
|
|
|
| Ω
|
Ҡалып:Nobr
|
Хайтин константаһы
|
АИТ
|
Т
|
|
|
| ζ(3)
|
Ҡалып:Nobr
|
Апери константаһы
|
ТЧ
|
И
|
1735
|
Ҡалып:Nts
|
| ɯ
|
Ҡалып:Nobr
|
Дотти һаны[4], cos(x) функцияһының тартыусы хәрәкәтһеҙ нөктәһе
|
ТХ
|
|
|
|
| A
|
Ҡалып:Nobr
|
Глейшер — Кинкелин константаһы
|
ТЧ
|
|
1860
|
|
| θ, A
|
Ҡалып:Nobr
|
Миллс константаһы
|
ТЧ
|
|
1947
|
6850
|
| θ, A
|
Ҡалып:Nobr
|
Пластик һан
|
ТЧ
|
А
|
1928
|
|
Әҙәбиәт
- Steven R. Finch, Mathematical Constants. Cambridge, 2003 (ISBN 0-521-81805-2)
Шулай уҡ ҡарағыҙ
Иҫкәрмәләр
Ҡалып:Примечания
Һылтанмалар